κατανόηση αλλά και για λόγους συστηµατικούς πρέπει να χωριστεί σε περιόδους.
Η απλούστερη διαίρεση νοµίζουµε ότι πρέπει να είναι η ακόλουθη:
1. προϊστορική
2. αρχαία (ή προχριστιανική)
3. νεώτερη εποχή
Παραθέτουµε και τα ακόλουθα αξιοσηµείωτα για το σχηµατισµό πληρέστερης
εικόνας της εξέλιξης της νοσηλευτικής.
1. ΟΙ ΓΡΑΙΕΣ
Οι γραίες ή γερόντισσες, ηλικιωµένες γυναίκες, που, εκτός από τη γυναικεία
συναισθηµατικότητα, διέθεσαν και εξαιρετική πείρα εξαιτίας, της ηλικίας των γύρω
από τα θέµατα νοσηλείας των αρρώστων, πολλές δε από αυτές ήταν προικισµένες µε
κάποιες περίεργες και δυσερεύνητες ιδιότητες σωµατικές και ψυχικές µε τις οποίες
επηρέαζαν το περιβάλλον ευµενώς ή δυσµενώς. Ίσως να ήταν τα σηµερινά λεγόµενα
διάµεσα.
Οι γερόντισσες αυτές γνωρίζουν να περιποιούνται τους ασθενείς, κατακλείνουν τον
τραυµατία, προσφέρουν αφεψήµατα, καταπραϋντικά κ.λπ., ακόµα δε καταφεύγουν σε
εξορκισµούς για την αποβολή των δαιµονίων. Αυτές λοιπόν είναι οι πρώτες
νοσηλεύτριες.
2. ΟΙ ΜΑΓΙΣΣΕΣ
Οι µάγισσες, πρόσωπα µε ακατάληπτες δυνάµεις, σύµφωνα µε την πίστη τους, έχουν
µέσα στα άλλα έργα, και την νοσηλεία των αρρώστων σωµατικά ή ψυχικά. Τα µέσα
που διαθέτουν φυσικά είναι κατάλοιπα της εποχής. Άµεσες µαγικές ενέργειες
κατευθύνονται στους ασθενείς λ.χ. λέξεις ασυνάρτητες, χειρονοµίες, χοροί,
τραγούδια, εξορκισµοί, φυλακτά, επικλήσεις δαιµόνων, χρήση µεθυστικών ποτών,
επιθέσεις χεριών, τριβές, χτυπήµατα κ.λπ. αποτελούσαν την υψηλή µέθοδο
νοσηλείας των µαγισσών.
Με λύπη πρέπει να σηµειωθεί ότι ακόµα στο λαό µας υπάρχει η πίστη σε τέτοιες
µεθόδους θεραπείας.
3. ΟΙ ΙΕΡΕΙΣ
Αυτοί ήταν πρόσωπα, που η δράση τους ήταν προκαθορισµένη από την θρησκεία
που υπηρετούσαν και επηρέαζαν σε πολύ µεγάλο βαθµό την ζωή και την
ανάπτυξη των λαών. Η εξουσία των ιερέων επεκτείνονταν και σε άλλους τοµείς
της κοινωνικής ζωής µεταξύ των οποίων ήταν και γενικά θέµατα ιατρικής και
νοσηλευτικής.
Έτσι οι ιερείς σαν µύστες, εκφραστές και ερµηνευτές της βούλησης του Θεού ή
των Θεών, είχαν και την αποκλειστικότητα στην θεραπεία των ασθενών, δηλαδή
ασκούσαν την ιατρική και νοσηλευτική στο όνοµα των ουρανίων δυνάµεων.
4. ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ
Ορόσηµο για την ιστορία της ιατρικής και της νοσηλευτικής είναι ο 6ος αιώνας
π.Χ., γιατί µέχρι τότε οι µέθοδοι θεραπείας δεν στηρίζονται σε βάσεις
επιστηµονικές, αλλά σε απλές εµπειρίες, σε στοιχειώδεις παρατηρήσεις, έξω από
το νόµο της αιτιοκρατίας .
Αυτή την ιατρική και νοσηλευτική γεµάτη µε µυθικά και µαγικά στοιχεία,
προσέφεραν γιατροί εγκαταστηµένοι κατά κανόνα στα ανάκτορα των βασιλέων.
Η κατάσταση αυτή άλλαξε µε την εµφάνιση του πατέρα της ιατρικής που
γεννήθηκε στην κω περί το 460 π.Χ. αυτός έθεσε την ιατρική, παράλληλα και
κατ’ ανάγκη και τη νοσηλευτική σε επιστηµονικές σε επιστηµονικές βάσεις,
απορρίπτοντας κάθε στοιχείο δεισιδαιµονίας από τις θεωρίες του.
